Bulgaristan'daki Türklerin Özgür Sesi
Bulgaristan Sanayi Odası'nın verilerine göre dünya ihracatında Bulgaristan 64. sırada yer almaktadır. 2011-2015 yılları arasında Bulgaristan ihracatı yıllık bazda ortalama % 1 azalmıştır. Bunun ana sebebi olarak ise 2014 yılında % 5, 2015 yılında ise % 12 oranında kaydedilen büyük daralmalar gösterilmektedir. Bahse konu yıllar arasında dünya genelinde yıllık ihracat ortalama % 2 daralmıştır, 2015 yılında da daralma % 13 oranında gerçekleşmiştir. Bu daralmaların sebebi hammadde fiyatlarındaki dalgalanmalara dayandırılmaktadır, zira dünya çapında pazarlanan malların miktarında büyük değişiklik olmamıştır, ancak parasal değerde, fiyat ve Dolar kuru kaynaklı düşüşler yaşanmıştır.
Bulgaristan'ın ihraç ettiği ilk 20 ürününden sadece 4'ünde artış yaşanmıştır. Düşüş sergileyenlerden en ciddi azalış metal, yakıt, buğday ve elektrik enerjisi ürünleri/ hizmetlerinde görülmüştür. 2015 yılı ihraç ürünlerinin başını çeken katot bakırda ihracat, miktar bazında % 6 yükseliş kaydetse de, önceki yıla göre değer bazında % 14 düşüş yaşanmıştır (ürünün fiyatı % 19 düşmüştür).
Bulgaristan önde gelen ihracat pazarlarında düşüş kaydetmiştir. En ciddi düşüşler (% 12'nin üzerinde) Türkiye, Yunanistan, Fransa, Belçika, Çin ve Rusya pazarlarındadır. Diğer yandan Mısır, Slovenya, G. Kıbrıs, İran ve Suudi Arabistan pazarlarına yapılan ihracat önemli ölçüde artmıştır. Bulgaristan ihracatı 26 milyar ABD Dolarına tekabül etmektedir.
Bulgaristan ihracatının artış sergilediği alanlar elektrik ve elektronik ürünler, gübre, uçucu yağlar ve kozmetik ürünleri, oyuncaklar, kakao ürünleridir. Dünya genelindeki ihracat düşüşünden Bulgaristan'ın daha az etkilendiği (pozisyonlarını koruyabildiği) alanlar ise; makine, plastik ürünler, otomobil ve parçaları, mobilya, çelik ürünler, cam, alüminyum, optik ve tıp aparatları, izotop, kauçuk, kâğıt, değirmen ürünleridir. Dünya genelindeki ihracat azalışına göre daha fazla daralmanın yaşandığı ürünler; yakıt, bakır, buğday, hazır giyim, yağlı tohumlar, cevher, cüruf ve kül, demir ve çeliktir. Örneğin hafif yakıtlarda ihraç edilen miktar, bu ürün için istatistik tutulduğundan beri, en yüksek olmasına rağmen % 29 oranda değer kaybına uğramıştır. Diğer petrol ürünlerinde de % 28 oranda miktar azalışı ve % 49 oranında değer azalışı kaydedilmiştir.
Burada iki ürün grubunun sergilediği ihracat performansı dikkat çekmektedir: otomobiller için iletken setleri ve elektroteknik aparatlar. Bu ürün gruplarında sırasıyla % 8 ve % 23 büyüme kaydedilmiştir. Böylece Bulgaristan iki ürün grubunda da dünyada 20. sırada yer almaktadır. Bulgaristan geleneksel olarak bölgedeki tek ve dünyada 4'ncü değerli metal cevherleri ve konsantreleri ihracatçısı konumundadır. Bulgaristan istatistiklerine göre bu ürün grubunun tek ithalatçısı Almanya'dır. Fakat Almanya istatistiklerine göre bu ürün grubunun Bulgaristan'dan ithalatı 0 değerinde gözükmektedir. Bunun sebebi ise ithal edilen ürünün Almanya'da işlenmesi ve daha düşük çevre koruma standartlarına haiz ülkelere yeniden ihracatının yapılmaması ile açıklanmaktadır.
Sigara ihracatı % 24, mısır ihracatı % 44, soda külü ihracatı ise % 17 azalmıştır. Sigara ürünlerinde en fazla ihracat yapılan ülkeler, BAE % 72 başta olmak üzere Arap ülkeleridir. BAE'nin Bulgaristan'dan önemli ölçüde (miktar ve değer) sigara ithalatı gerçekleştirdiğini belirtmek gerekmektedir. Tarımda en büyük düşüş mısırda görülmektedir (dünya genelindeki azalış % 3 iken Bulgaristan'da % 44). Soda külü ihracatında % 17 azalış, ithalatında % 2 artış gözlenmektedir. Ayçiçeği tohumu büyük ölçüde ham yağ haline getirilerek ihraç edilmektedir. Böylece Bulgaristan ayçiçeği yağı ihracatında dünya 5'ncisi konumuna erişmektedir. Elektronik sanayinin büyümesi rezistör ihracatını da olumlu (% 19) etkilemektedir ve Bulgaristan'ı bu ürün grubunda 6. sıraya yerleştirmektedir.
Bisiklet ihracatı büyüme trendini korumaktadır: Geçen 5 yıl içerisinde ülke ihracatını ikiye katlamıştır ve 10. pozisyondadır. Bulgaristan soya ve hardal dışındaki yağlı tohum unları ihracatında dünya lideridir. Anot bakırı, ördek eti, konserve edilmiş kiraz ve petrol yağları ihracatında da dünya ikincisidir. Yağlı ayçiçek tohumu ihracatında ikinci pozisyondan üçüncülüğe gerilemiştir. Tabloda yeni yer alan ve Bulgaristan'ı dünya 3'sü yapan ürün grupları arasında, yabancı yatırımlar sayesinde, kauçuk boruları yer almaktadır. Bulgaristan'ı ihracatta dünya üçüncüsü yapan diğer ürün grupları da tuvalet klozeti ve bakır levhalarıdır. Ülkeyi ihracat dördüncüsü yapan ürünler ise değerli metal cevher ve konsantreleri, soda külü, tütün yaprakları, sıhhi seramik, kolza ürünleridir. Bulgaristan'ı dünya ihracatında 5. sıraya getiren ürünler de ham ayçiçek yağı, buzdolabı ve derin dondurucu ürünleridir.
Bulgaristan kişniş tohumu ihracatındaki pozisyonunda gerileme yaşamıştır - 10 yıl boyunca dünya ikincisi iken 2015'te dördüncü olmuştur. Bulgaristan'ın dünya genelinde en fazla pazar payına sahip olduğu ürünler: % 21,8 yağlı tohumlar, % 19,2 geçici konserve edilmiş kiraz ve % 17,1 ördek eti ürünleridir. Akabinde petrol yağları, anot bakır ve yağlı ayçiçek tohumu gelmektedir.
|
|
||||||||||||||||
|
