Bulgaristan Türklerinin Özgür Sesi
Faiz düşüşü önceki aylardaki kadar belirgin olmasa da Mayıs ayında da devam etti. Faiz seviyeleri, büyük oranda indirim yapılmasına imkan vermiyor. Geçen ay piyasanın tüm segmentlerindeki ortalama kredi faizlerinde düşüş yaşandı. BGN mevduatında faiz oranlarında hafif bir artış gözlendi, fakat bu çok az oranda bir artıştı. Aynı zamanda EUR mevduatına uygulanan faiz oranları düşmekte, fakat bu düşüş de sembolik bir orandadır. Fakat en az önümüzdeki birkaç ay kredi faiz oranları seyri takip edilmeden bu seviyelerin korunacağını söylemek erkendir.
Kredi Fiyatı
Geçen ay BGN olarak kurumsal krediler, yüzde 3,61 olan ortalama piyasa faiz oranı, EUR olarak kurumsal krediler ise yüzde 3,62 olan ortalama piyasa faiz oranı uygulanarak verildi ve böylece gerçekte faiz oranları eşitlendi. İşletme kredisi faiz oranlarında genelde aylık bazda belirgin düzeltmeler görülüyor. Bu düzeltmeler, daha düşük faiz oranı uygulanan büyük miktarda tek seferlik kredi anlaşmaları sonucunda yapılıyor. Mayıs ayında böyle bir durum gözlenmedi, fakat nerdeyse her ay daha hissedilir bir oranda faiz indirimleri ve ondan sonra da faiz artışları yapıldı.
Kurumsal sektörde rekabet oldukça şiddetlidir. Öyle ki, büyük bir ölçüde kredinin yeniden yapılandırılmasıyla bir bankadan başka bir bankaya transfer edilmesiyle kredi veriliyor. Piyasada öyle bankalar var ki, rakiplerinin müşterilerini kendilerine çekerek özellikle tarım alanında faaliyet gösteren şirketlere yüzde 2-2,5 oranında faizli kurumsal krediler veriyor.
Mayıs ayında BGN olarak konut kredilerine uygulanan ortalama piyasa faiz oranları, birkaç aydır yapılan yüzde 4'ün altında faizli gerçek kredi anlaşmalarının seviyesine yaklaşıyor. Böylece geçen ay konut kredi faizi yüzde 3,96'ya kadar düştü. EUR olarak ipotek harcının ortalama tutarı yüzde 4,32 oranındaydı.
BGN olarak ihtiyaç kredisi faiz oranları Mayıs ayında 0,7 puanlık indirimle yüzde 8,53'e kadar düştü. "My Money" finans portalının aylık bültenine göre geçen ay bankaların ihtiyaç kredisi konusunda aktifti-yedi banka kredi tekliflerinde düzeltme yaptı. Bültende birkaç aydan beri bu tür tekliflerde hareketlilik gözlendiği ve bunun da bankaların ihtiyaç kredisi koşullarını iyileştirdiğinin ve iyileştirmek istediğinin açık bir işareti olduğu belirtildi.
Para Tasarrufu ve Saklama
Mevduat faiz oranları, geçen yılın aynı dönemine göre BGN mevduatında yüzde 0,21, EUR mevduatında ise yüzde 0,18 düşüşle Mayıs ayında piyasa ortalama faiz oranı üç kattan fazla azaldı. Gerçekte büyük bankalar, standart bir yıl vadeli mevduatlarda yüzde 0,05 gibi daha düşük oranda faiz uyguluyor. Böylece enflasyon oranı yaklaşık yüzde 2 olduğu takdirde gerçekte tasarruf mevduatından gelir elde edilmemektedir. Hala yüzde 1 civarında faiz teklif eden Bulgarlara ait daha küçük bankalar bulunuyor ki, bu durum piyasa faiz oranını etkilemektedir.
Tahminler
Bulgaristan Ulusal Bankasının en son yayınladığı "Ekonomik Değerlendirme" başlıklı bülteninde 2017 yılının üçüncü çeyreğinde yeni anlaşmalara ilişkin vadeli mevduatlara ve kredilere uygulanan faiz oranlarının korunması tahmin ediliyor. Bankalara yatırılan fonların artması ve likidite karşılama oranlarının yüksek olmasının ulaşılan seviyelerde kalmasını sağlamaya devam edeceği düşünülüyor.
Öte yandan Avrupa Merkez Bankasının faiz politikasının normalleşmesi beklenmesi nedeniyle Euro Bölgesinde faiz oranlarının düşüş eğiliminin durdurulmasına dair piyasa beklentileri muhtemelen bizde ileride faiz oranlarının düşüşünü sınırlayacaktır. Bu şu demektir ki, Euro Bölgesinde faiz oranlarının artması halinde bankacıların daha yılın başına tahmin ettiği gibi ülkede faizlerdeki düşme eğiliminin tersine dönmesine yol açacaktır.
|
|
||||||||||||||||
|
