Bulgaristan Türklerinin Özgür Sesi
Hükümet Bulgaristan Türklerinin ve Pomakların 1989 yılında zorla isimlerin değiştirildiği kampanyaya karşı gösterdikleri direnişin veya Mayıs Olayları'nın ana organizatörlerinin Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev tarafından birinci dereceden devlet nişanıyla ödüllendirilmelerini teklif etti. Ödül teklifi uzun yıllar Bulgarlaştırma sürecini inceleyen 1990-1997 döneminde Cumhurbaşkanı Dr. Jelü Jelev'in Etnik Meseleler Konusunda Danışmanı ve eski Bakanlar Kuruluna bağlı Etnik ve Demografik Konular Ulusal Konseyi Başkanı Mihail İvanov'un girişimi üzere yapıldı.
Mayıs Olayları olarak bilinen yaklaşık 30 bin kişinin katıldığı açlık grevleri, yürüyüşler, gösteriler, mitingler Kuzey Bulgaristan'da İnsan Haklarının Korunmasına İlişkin Bağımsız Derneği ve Bulgaristan İnsan Haklarını Koruma Demokratik Ligi tarafından organize edildi. Cebel'de(Şeyh Cuma) protesto eylemleri İnsan Haklarının Korunmasına İlişkin Bağımsız Derneği ve Viyana 89 Destekleme Derneği, Kazanlık bölgesinde Müslüman Grev Komitesi de faaliyet yürütüyor.
Mihail İvanov tarafından bu örgütlerin kurucuları ve yöneticilerinin ödüllendirilmesi teklif ediliyor.
Mustafa Ömer Kimdir
Ödüllendirilmesi teklif edilenler arasında Bulgaristan'da tek kalan şu anda Krumovgrad (Koşukavak) kasabasında yaşayan Bulgaristan İnsan Haklarını Koruma Demokratik Ligi Başkanı Mustafa Ömer. Mustafa Ömer, bu örgütün ideoloğu ve tüm faaliyetinin yöneticisi. Onun direnişi daha Kasım 1989 tarihinde başlıyor. O zaman Krumovgrad (Koşukavak) Belediye binası önüne toplanan 250 civarında kişi aynı yıl yazın ilçede başlayan zorla isim değiştirme kampanyasını protesto ediyorlar. Kasaba milis güçleri tarafından kontrol altına alınıyor, Mustafa Ömer ise üç gün gözaltında tutuldu.
İsyana tahrik etmekle suçlandı, Ocak 1985'te öğretmen görevinden alındı, 10.sınıfta okuyan kızı ise okuldan ihraç edildi. 1986 yılının ortasında Vratsa bölgesine sürgün ediliyor.
13 Kasım 1988 tarihinde Mustafa Ömer, Vratsa bölgesine sürgün edilen başka Türklerle birlikte Bulgaristan İnsan Haklarını Koruma Demokratik Ligi'ni kuruyor ve örgütün başkanı seçiliyor. Örgütün ideoloğu olan Mustafa Ömer'in projesi üzerine sonrasında program ve tüzüğü de hazırlanıyor.
2 Mayıs'ta ertesi yıl Şumnu bölgesinde yapılan görüşmede başta Mustafa Ömer olmak üzere İnsan Haklarının Korunmasına İlişkin Bağımsız Derneği ve Bulgaristan İnsan Haklarını Koruma Demokratik Ligi'nin faalietçileri Dulovo (Akkadınlar) ve Pristoe'de (Yusufhanlar) açlık grevleri başlatmaya karar veriyorlar. 9 Mayısta Mustafa Ömer, Bulgaristan'dan sınır dışı ediliyor. 22 Mayısta Türkiye'den Özgür Avrupa Radyosu'ndan Bulgaristan İnsan Haklarını Koruma Demokratik Ligi adına sivil itaatsizlik çağrısı yaparak, 1-10 Haziran tarihlerinde tüm taraftarların işe gitmemelerini söylüyor.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konseyi İnsani Boyut Konferansı'nın Paris toplantısına katılıyor ve burada yaptığı konuşmasında Marksizm ideolojisini reddediyor. Komünist parti oligarşisi rejimini, "dış gücün yardımıyla iktidara gelen ve on yıllar boyunca eldeki tüm araçlarla Bulgaristan toplumunu muntazam gelişme yolundan saptırmaya, ülkeyi yabancı ilkel bir kültürle birleştirerek, hızla gelişmiş Avrupa medeniyetinden izole etmeye çalışan bir rejim" olarak tanımlıyor. Bu konuşmasına Mustafa Ömer, ilk defa ülkede yuvarlak masa toplantısı yapılması meselesini ortaya atıyor. O zaman Ömer, "Onlar için tek çözüm yolu, ülkenin derin sosyo-politik, ekonomik ve manevi krizden çıkarılması için gayri resmi örgütlerin temsilcileri ile müzakere yürütmek üzere yuvarlak masa görüşmelerinin yapılmasıdır" diyor.
10 Ekim'de Bulgaristan'a dönen Mustafa Ömer, 1991 yılının sonunda yapılan seçimlerde Krumovgrad (Koşukavak) Belediye Başkanı seçiliyor. Bu makamda 1995 yılına kadar kalıyor.
Yusuf Babeçki Kimdir
Ödüllendirilmesi teklif edilen diğer kişi, şu anda Ankara'da yaşayan ve hocalık yapan Yusuf Babeçki. Zeynep Zafer (İbrahimova) başkanlığındaki İnsan Haklarının Korunmasına İlişkin Bağımsız Derneği'nin Varna ili temsilci yardımcısı görevinde bulunan Babeçki, İbrahimova ile birlikte derneğin Kuzeydoğu Bulgaristan'da teşkilatlarını kuran kişilerden biridir. Babeçki, daha sonra Mayıs Olayları'nın organize edilmesinde temel oluşturan Direniş Ağı'nın temellerini kuruyor.
Yusuf Babeçki'nin ailesi 1973 yılında gerçekleşen Kornitsa Olayları'ndan sonra Kornitsa'dan Kuzey Bulgaristan'a zorla göç ettiriliyor. 1985 yılının başında isimlerini değiştirmeyi kabul etmediği için ailesi zorla Tolbuhin (şimdi Dobriç) bölgesinden Şumnu'nun Kliment (Emberler) köyüne yerleştiriliyor. Haziran 1985 tarihinde Babeçki, Zeynep İbrahimova ve onların başka destekçileri komünist iktidarın soykırım politikası yürüttüğü dünyaya duyurmak için ülkeden kaçmayı deniyorlar. Devlet güçleri onları yakalıyor ve farklı sürede hapis cezası veriyorlar. Yusuf Babeçki'ye 2 yıl 4 ay hapis cezası veriliyor. 1987 yılında hapisten çıkıyor.
Hapisten sonra Yusuf Babeçki ve Zeynep İbrahimova'nın aileleri Mihaylovgrad (şimdi Montana)bölgesine zorla göç ettiriliyorlar. Orada 1988 yılının sonunda onlar Mihaylovgrad'da yaşayan İnsan Haklarının Korunmasına İlişkin Bağımsız Derneği Sekreteri Dimitır Tomov ile bağlantı kuruyorlar ve derneğin üyeleri oluyorlar. Devlet güçleri hareketlerini kısıtlandırmak için aileleri Kliment köyüne geri döndürüyorlar.
16 Ocak 1989 tarihinde Zeynep İbrahimova, Yusuf Babeçki ve onları destekleyen Müslümanlar, Petır ve Vera Manolovlar'ın açlık greviyle dayanışma ifadesi olarak açlık grevi başlatıyorlar. Bu harekete karşılık olarak iktidardaki komünist rejim 3 Şubatta Yusuf Babeçki ve kızkardeşi Vayde Babeçka'yı Zeynep İbrahimova ve kardeşi İbrahim İbrahimov'u aileleriyle birlikte ülkeden sınır dışı ediyor.
Ali Ormanlı Kimdir
Ödüllendirilmesi beklenen üçüncü kişi Bulgaristan İnsan Haklarını Koruma Demokratik Ligi Başkan Yardımcısı Ali Ormanlı. Şu anda Türkiye'de Çorlu'da yaşayan Ormanlı, 17 Ocak 1985 tarihinde Yablanovo köyünde zorla isim değiştirme kampanyasına karşı başlatılan isyanda aktif olarak yer alıyor. Bu isyan, Sliven Tank Tugayı'nın iştirakıyla büyük bir vahşetle bastırıldı.
Tutuklanan Ali Ormanlı, Sliven'de İçişleri Bakanlığı'nın İl Emniyet Merkezi'nde bir buçuk yıl boyunca gözaltında kalıyor. 1986 yılının ortasında 1987 yılının sonuna kadar Belene'deki temerküz kampına gönderiliyor. Kamptan çıkınca Vratsa bölgesine sürgün ediliyor.
13 Kasım 1988 tarihinde kurulan Bulgaristan İnsan Haklarını Koruma Demokratik Ligi'nin kuruluş toplantısında yer alıyor ve Başkan Yardımcısı seçiliyor.
Ormanlı, örgütün çeşitli bölgelerde teşkilatlarının kurulmasında ciddi rol oynuyor. Komünist rejimin istihbarat örgütü Dırjavna Sigurnost'tun (DS) arşivlerine göre Demokratik Ligin Sliven, Kotel'in Yablanovo (Alvanlar) köyünde, Tırgovişte (Eski Cuma), Şumnu, Loznitsa (Kubadın), Dulovo, Sevlievo, Rakovski (Zincirli Kuyucuk) köyü, Silistre ili Razgrad İlçesi'nin Nedoklan köyünde, Haskovo (Hasköy) ili Klokotnitsa köyünde, Sveştari (Mumcular) köyü, Tervel ve başka yerlerde teşkilatları kuruluyor.
Yine DS arşivlerine göre Şumnu, Silistre bölgesi, Dulovo bölgesi, Tırgovişte bölgesi ve başka yerlerde düzenlenen protesto eylemleri Demokratik Ligin yerel teşkilatları tarafından organize ediliyor.
Ali Ormanlı, 9 Mayıs 1989 tarihinde Bulgaristan'dan sınır dışı ediliyor.
|
|
||||||||||||||||
|
