T.C. Sofya Büyükelçisi Süleyman Gökçe'nin 30 Haziran 2017 tarihinde Sofya'da düzenlenecek "Bulgaristan'da Ticaret ve Yatırım Fırsatları" Semineri'ne yönelik "Türkiye-Bulgaristan İlişkileri: 21. Yüzyıl için Paylaşım ve Ortak Kazanıma Dayalı Bir İş Modeli" başlıklı özel mesajı aşağıda sunulmaktadır.
Türk işadamlarını ve yatırımcılarını Bulgaristan'la ekonomik ilişkilerini geliştirmeye teşvik amacıyla Bulgar-Türk Ticaret ve Sanayi Odası ve Sofya Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği'nin ortaklaşa düzenledikleri bu Seminer vesilesiyle Dünya Gazetesi tarafından yayınlanacak Bulgaristan'da iş, ticaret ve yatırım imkanları konulu Özel Ek'te Büyükelçi Gökçe'nin mesajı da yer alacaktır.
TÜRKİYE-BULGARİSTAN İLİŞKİLERİ:
21. YÜZYIL İÇİN PAYLAŞIM VE ORTAK KAZANIMA DAYALI BİR İŞ MODELİ
Türkiye ile Bulgaristan, iki yakın dost ve komşu, ortak ve müttefik ülkedir. Tarihi ve güncel ilişkileri yoğun ve kapsamlıdır. Günümüzde birbirini tamamlayan ekonomileriyle, ticaret ve yatırım paydaşlığı çok yönlü gelişmektedir. Dünyanın küreselleşme eğilimi, 21. yüzyılda önemli sınama ve fırsatları barındırmaktadır. Bu ortam, yeni bir iş modeli sunmaktadır. Türkiye ve Bulgaristan, fırsatları değerlendiren bir anlayışla, ortak paylaşım ve kazanımı güçlendirmekte, ilişkilerini geliştirmektedir.
Türkiye, Bulgaristan'ın önde gelen 3. ticaret ortağıdır. Türk şirketlerinin Bulgaristan'daki yatırımları ön sıralardadır. En büyük müstakil sanayi yatırımı, bir Türk şirketler grubuna aittir. 2016 yılı sonu itibarıyla, Türk şirketlerinin yatırımlarının çerçevesi 2.2 milyar Dolar düzeyine ulaşmıştır. Bu durum, sahada verimli ölçek ekonomisi yaratan üretken bir kümelenmeyi ortaya çıkarmıştır. Türk yatırımlarının tamamı ihracat hedefli üretim yaparak, Bulgaristan ekonomisine önemli ihracat geliri ve katma değeri sağlamaktadır.
Bulgaristan'da önemli yatırımcı konumunda 55 Türk şirketi faaldir. Türk şirketlerinin yatırımları imalat sanayii, tarımsal üretim, turizm, bankacılık ve sağlık sektöründe yoğunlaşmaktadır. Bu yatırımların Bulgaristan ekonomisine sağladığı doğrudan istihdam 10 bini aşmaktadır. Doğrudan ve dolaylı istihdamla birlikte, 50 bin dolayında kişi için ekonomik kazanç ve refah yaratılmaktadır.
Türkiye ile Bulgaristan arasındaki ticaret ve yatırım ilişkilerinin hukuki altyapısı, başta Gümrük Birliği olmak üzere, çeşitli alanlarda imzalanmış anlaşmalarla tamamlanmıştır.
İkili ticarette gümrük vergilerinin sıfırlanması, AB mevzuatıyla uyumlaştırılan yerel uygulamalar, kurumlar ve gelir vergisi oranlarının % 10 seviyesinde olması, Türkiye'nin önemli üretim merkezlerine yakınlık ve karayolu/demiryolu ulaşımı imkanları, ikili ticaret ve yatırımda önemli kolaylaştırıcı unsurlar arasındadır.
Balkanlar'da en yüksek sayıda soydaşımız Bulgaristan'da yaşamaktadır. Sayıca daha fazla soydaş kökenli vatandaşımız Türkiye'de mukimdir. Çifte vatandaşlık sahibi soydaşlarımızın mevcudiyeti bir başka olumlu unsurdur. İki ülke arasındaki ilişkilerde merkezi konuma sahip soydaşlarımız, ekonomi, ticaret ve yatırım alanlarında her iki ülkede işadamlarına önemli kolaylaştırıcı avantajlar sunmaktadır. Lisan engelinin soydaşlarımız vasıtasıyla aşılması, yatırım ve ticaret ilişkileri bakımından önemli bir başka teşvik unsurudur.
Ticaret hacmimizin büyümesinde, her iki ülkenin ekonomilerinin yenilenmesi, genişlemesi ve gelişmesi, yeni yöntemlerin denenmesi, sanayi kümelenmelerinin sağladığı ölçek üretimi imkanları, fiziki komşuluk ve yakınlık, ikili ticarete konu mal ve hizmetlerde çeşitlenme etkili olmuştur.
Türkiye ile Bulgaristan arasındaki ticari ve ekonomik ilişkiler, bir yükselme eğrisi izlemektedir. İkili ticaret hacmimiz 2002 yılında 685.9 milyon Dolar seviyesindeyken, 2007 sonunda 4 milyar Dolar'a yükselmiştir. 2008 küresel krizinin olumsuz tesirleriyle gerileyen hacim, 2016 yıl sonunda 4.5 milyar Dolar'a çıkarmıştır. Bu artış, tesadüfi değildir; ticari ilişkilerin yapısal gücünü ortaya koymaktadır.
2016 yılı ihracatımız, önceki yıla kıyasla %42,2 artışla, 2.4 milyar Dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. 2017'nin ilk 4 aylık döneminde ihracatımızın önceki yıla göre oransal artışı %31,6 olup, 836.3 milyon Dolar seviyesine ulaşmıştır. 2016 yılında ithalatımız, önceki yıla göre %5,1 azalarak, 2.1 milyar Dolar olmuştur. 2017 yılının ilk 4 aylık döneminde ithalatımız %22,3 artış göstermiş olup, 810.7 milyon Dolar seviyesine ulaşmıştır.
Türkiye'nin, kıta Avrupası ve AB ülkeleriyle ticaretinin karayoluyla taşınan kısmının önemli bölümü Bulgaristan transit koridoru geçmektedir. üzerinden yapılmaktadır. Türkiye de, Bulgaristan taşımacılığına benzeri bir imkan sunmaktadır. Asya'dan Avrupa'ya uzanacak "Yeni İpek Yolu" ve "Kuşak-Yol Projesi"nin Türkiye ve Bulgaristan üzerinden geçecek "Orta Koridor" hattı tamamlandığında, ulaştırma alanındaki ortak kazanımlar artacaktır.
Enerji güvenliği alanında da önemli gelişmeler mevcuttur. Hazar Havzası'ndan beslenecek Güney Gaz Koridoru'nun TANAP ve TAP bağlantılarının 2018 sonuna dek tamamlanmasıyla, ekonomik işbirliği hızlanacaktır.
Büyükelçiliğimiz ve temsilciliklerimiz, Bulgaristan'da yatırım yapmak konusunda teşvik ederken, Türk yatırımcıların Bulgaristan'ın yatırım potansiyelini dikkate alarak, işbirliği imkânlarını geliştirmeye istek göstermelerinden mutluluk duyuyoruz.
İki ülkenin konumları gözönünde bulundurulduğunda, potansiyelin büyüklüğü görülecektir. Büyükelçiliğimiz Ticaret Başmüşavirliği ve Bulgar-Türk Ticaret ve Sanayi Odası, Bulgaristan'ın tanıtımını ve bilinirliğini artırmak, görünürlüğünü yükseltmek, ikili ticaret ve yatırıma ivme sağlamak için birbirini tamamlayan önemli çalışmalar yapmaktadır.
Bulgar-Türk Ticaret ve Sanayi Odası, her iki ülkede ticaret ve yatırım yapmaya istekli işadamlarına iyi bir referans noktasıdır. Bu yönüyle, yararlı bir tanışma ve danışma çerçevesi sunmaktadır.
Ticaret Müşavirliğimiz, şirketlerimize yönelik Bulgaristan ekonomisine ilişkin genel ve sektöre özel raporların hazırlanması, Türk ve Bulgar firmalarının eşleştirilmesi, Bulgaristan kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ve şirketleriyle iletişim ve irtibat desteği sunulması, Bulgaristan ekonomisindeki gelişmeleri yansıtan haftalık haber bültenlerinin hazırlanması, Bulgaristan'da açılan kamu ihalelerinin takibi ve 2 milyon Bulgar Levası (1 milyon Avro) üzerindeki kamu ihalelerinin şirketlerimizle paylaşılması, yatırımcılarımız ve ihracatçılarımıza her türlü bilgi desteğinin sunulması, Türkiye'deki fuarların tanıtımı ve Bulgaristan şirketlerinin fuarlara yönlendirilmesi, belirli sektörlerde Türkiye'den ithalat yapmak isteyen büyük şirketlere ülkemizde alım heyetleri düzenlenmesi amacıyla çalışmalar yürütmektedir.
Türkiye ile Bulgaristan arasında ekonomi, ticaret ve yatırım ilişkilerinin geliştirilmesinde en önemli rolün özel sektörün dinamik çalışma esaslarına bağlıdır. Bu anlayışla, özel sektörün girişimlerini güçlü şekilde destekliyoruz. İki ülke arasındaki ilişkilerin her alanda geliştirilmesi temel gayemizdir. Bu hedef sadedinde, iki ülke arasında iş yapmak isteyen tüm şirketlerimize, Türkiye ve Bulgaristan işadamlarına emekleri için teşekkür ediyor, çalışmalarında başarılar ve esenlikler diliyor, saygılarımızı sunuyoruz.
Süleyman Gökçe