Bulgaristan'daki Türklerin Özgür Sesi
Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) tahminlerine göre, 2006 yılında küresel olarak tıp uzmanı açığı 4 milyon doktor ve hemşire iken, 2030 yılında bu açığın 15 milyon kişiye ulaşması bekleniyor. Sofya St. Kliment Ohridski Üniversitesi’nde Ekonomi ve Ekonometri Doçenti ve Bakanlar Kurulu Ekonomik Analiz Konseyi Üyesi Ralitsa Simeonova-Ganeva, Ekonomik Analiz Konseyi'nin Bulgaristan'da sağlık hizmetlerinde tıbbi uzman sıkıntısına ilişkin araştırmasında elde edilen verileri sundu.
Analiz, Bulgaristan'daki tıbbi uzman teminine ilişkin temel gerçekleri sunuyor. Analizin yazarlarına göre en ciddi olanı, bu profile sahip yaklaşık 16,9 bin uzman açığına karşılık gelen hemşire açığıdır. Doktorlarda ise yaklaşık 1000 pratisyen hekim ve 460'ın üzerinde psikiyatrist açığı bulunuyor. Şu anda eğitim sistemi doktor ve hemşirelerin işten ayrılmalarını ancak kısmen telafi edebiliyor. Önceden var olan açıklarla tanımlanan ihtiyaçlar karşılanmamaktadır.
Diğer ülkelere tıp uzmanlarını çekmek ve onları belirli ülkelerde tutmak için ülkeler arasında daha güçlü bir rekabet ortaya çıkıyor. Tıbbi uzman bulunamaması sorunu tipik olarak Bulgaristan’da değil, her yerde mevcuttur. Ganeva, “Bulgaristan'ın doktorlarla ilgili sorun yok, ama bu biraz yanıltıcı bir söz, çünkü bu doktor fazlalığımız olduğu anlamına gelmiyor, durumun Avrupa'ya göre daha iyi olduğu anlamına geliyor” diye yorum yaptı.
Bulgaristan'da hem dahiliye hem de onkoloji alanında doktor sıkıntısı yaşanıyor.
Ülkedeki ebe sayısı oldukça iyidir. Hemşirelik sorunu, yaklaşık 17 000 hemşire açığıyla en ciddi sorundur. Ancak bir doktorun iki hemşiresi varsa, toplamda 29 000 hemşire eksiğimiz var.
Hemşire sayısının yeterli olduğu bir il bulunmamaktadır.
Yalnızca Sofya'da 2500, Plovdiv’de (Filibe) e 1400 ve Varna'da 1500 hemşireye ihtiyaç var. Kaliteli bir sağlık hizmeti sağlamak için önerilen iki hemşireye bir doktor oranı dikkate alınırsa Sofya'nın 8 binden fazla hemşireye ihtiyacı olacak.
Bölgesel düzeyde tıp uzmanı eksikliği çok daha şiddetlidir.
Toplam 28 ilin beşinde doktor sayısı fazla olup sağlık hizmetleri sistemine doktor temini çok daha iyi düzeydedir. Doktor sıkıntısı en çok Blagoevgrad (Yukarıcuma), Kırcaali ve Haskovo'da (Hasköy) yaşanıyor. 2021'de 9 bölgede çocuk doktoru sıkıntısı yaşanmıştır.
Pratisyen hekim sıkıntısı olmayan tek bölge Plevne'dir. Sofya'da yaklaşık 200, Burgaz'da 100'ün üzerinde, Plovdiv’de ise 50 pratisyen hekim yetmiyor.
Başkentte ciddi bir psikiyatrist açığı var- 90 uzman yetmiyor
Ganeva, “Sağlık alanındaki sorunlar çözülecekse, son yıllarda yaşananlara bakmak gerekiyor. Önümüzdeki 5-10 yıl içinde sistemdeki işgücünün yaşlanmasıyla birlikte doktor sıkıntısı sorunu daha da büyüyecek ve daha da kötüleşecek. Gençler arasında tıp alanında uzmanlık popüler değil” dedi. Bulgaristan'daki tıp uzmanı sayısının Bulgar üniversitelerinden yeni mezunlar tarafından doldurulduğunu da sözlerine ekleyen ekonomist, “2012-2021 döneminde yabancı tıp öğrencilerinin oranı yüksektir. Eğitim sistemi tıptan ayrılanları kaldıramıyor” diye ifade etti.
2012-2021 döneminde genel tıp alanında uzmanlık kazanan doktorların toplam sayısı yaklaşık 1700’dür. Son yıllarda genel tıp alanında uzmanlık kazananların sayısı azalmakta olup, 2021 yılında bu sayı 50'ye kadar düştü.
Hizmetin geliştirilmesi için ülkemizin 2 bine yakın ebeye ihtiyacı var.
Sağlık Bakan Yardımcısı Prof. Dr. İko Getov, “Kadro sorunlarının açıkça farkındayız, bunlar dünden kalma değildir” dedi. Bakan Yardımcısı’nın ifadesine göre, Sağlık Bakanlığı, öncelikle eğitim masraflarının büyük bir kısmı devlet tarafından karşılanan üniversite öğrencisi sayısını artırarak açığı kapatmaya çalışıyor. Prof. Dr. Getov, “Doktor pozisyonları doluyor, 90’ların sonundaki seviyelere dönüyoruz. Ancak bir kısmı ülkeyi terk ediyor. Uzmanlaşmaları için onları burada tutmaya çalışıyoruz. Çekici ve çekici olmayan uzmanlık dalları var” diye dikkat çekti ve adli tıp, neonatoloji, pediatri gibi bilim dallarını örnek verdi. Onun ifadesine göre, covid-19 pandemisinden önce bulaşıcı hastalıklar konusunda yeterli sayıda uzman yoktu, şimdi ise son derece fazla sayıda uzmanımız var.
Bakan Yardımcısı, “Hemşire alım sayısını ne kadar artırsak da o kadar çok istekli olmuyor. Ücret sistemi nedeniyle hemşirelik mesleği çekici değildir. Hemşirelere kendi muayenehanesini açma fırsatı verilmeli, ne yazık ki yarısından fazlası ülkeyi terk ediyorlar” diye ekledi.
Foto: AA
|
|
||||||||||||||||
|
