Kırcaali'de yerel bir gazetede "Tarihi değiştirmeye son verelim" başlıklı bir yazı basıldı. Müellifi Trakyalılar Derneği Başkanı Nikolay Dimitrov.
Yazısında, "Rusalsko'ya bu kilise bir zamanlar inşa edilmiş, şimdi nerede ve nasıl kayboldu bu Bulgarlar?" diye soruyor. Yazı ile beraber basılan fotoğrafta ön planda kilise binası. Diğer görünen bina ise eski belediye binasıdır.
Geçmişte Rusalsko belediyesi Ardino (Eğridere) ilçesinin nüfus ve toprak bakımından en büyük belediyesiydi. Buradaki Bulgarlar hiçbir yerde kaybolmamıştır, çünkü bu bölgede Bulgar yoktu. Olmayan bir varlık kaybolur mu?
Yok olan şey yine yoktur. Ne Rusalsko'da (Hotaşlı), ne Nenkovo'da (Visallar), ne Avramova'da (İbramlar), ne Doyransi'de (Doyranlar), ne Spoluka'da (Olcak), ne Lübenova'da (Ürpek), ne Yatacıkta'da, Pesnepoy (Işıklar) ve ne de başka köy ve mahallelerde yerli Bulgar hanesi yoktu. Kilisenin tarihine gelince, nasıldır?
Askeri rejim esnasında (1934 - 1936) iç Bulgaristan'dan gönderilen belediye memurları buraya bir kilise kurma (dini vecibelerini icra etmek) için niyet etmiş veya düşünülmüş fakat inşasına başlanılmamış. Kilisenin inşası 1945 - 1946 senelerinde oluyor. Bu teşebbüsü icra eden Rusalsko belediyesinin mal müdürü (birnik) Yordan Kisöv oluyor. Kisöv uzun zaman orada kalıyor.
Yaşlı annesi ve ailesiyle yaşıyor. Kilisede papaz falan yok. Yani annesinin arzusunu yerine getiriyor. Sosyalizm döneminde kilise tarım kooperatifinin (TKZS) deposu olarak kullanılıyor. Yordan Kisöv'a Danço diye hitap ediyorlardı. Türklerle çok iyi komşuluk, dostluk ediyordu. Yordan Kisöv 1918 doğumlu olup, 2000 yılında vefat etti.
Kırcaali'de "Metalurg" ¹14 sokağında yaşıyordu. Yani bu kilisenin tarihini Rusalsko yöresinde yaşamış veya yaşayan yaşlı ve orta yaşlı her kişi iyi biliyor.
Aynı makalede, Çernooçene belediyesindeki Gabrovo köyünde bulunan Bulgarlar Mandra köyüne zorlu kovulmuşlar diye yazıyor. Gabrovo köyünde Yunanistan'dan gelen Trakyalı birkaç hane varmış.
Onları kimse oradan zorla kovmamıştır. Kendileri gitmişler. Gabrovo, Komuniga, Paniçkovo ve diğer etraf köylerde Pçelarovo hariç yerli Bulgar yoktur.
Perperek bölgesinin Çereşitsa (Kirezli), Most (Köprülü), Baştino (Babalar), Konevo (Kratlı) v.s. köylerdeki Trakya'dan gelip meskun olan Bulgarlardır. Tarım kooperatifleri kurulduktan sonra tamamen buralardan göç ederek, Kırcaali, Haskovo ve diğer şehirlere yerleşmişlerdir.
Böyle saçma sapanları yazmakla Bulgaristan'ın diğer yerlerinde yaşayan Bulgar vatandaşları manipülasyona getirilip beyinleri yıkanmak isteniliyor. Aynı yakın geçmişte olduğu gibi, hususi bir maksatla yapılıyor.
Böyle yazılanlar utanç verici ve gerçekle hiçbir ilgisi yoktur. Bulgaristan'da Türk ve Bulgar halkı nerede olursa olsun iyi birer komşu olarak hoşgörü içinde yaşamış ve yaşamaktadır.
İçerisinde bulunduğumuz ekonomik kriz kazanında hep beraber kaynıyoruz. Olur olmazları yazmak, konuşmak derinleşmekte olan demografi krizini halledip Bulgar ulusunu arttırmayacak.