KRIG Sanat Galerisi'nde bölgede çeşmelere dair fotoğraf sergisi tanıtılıyor

Pazartesi, 23 Mart 2015

Kırcaali bölgesinde kaç çeşme olduğunu ve suya, hayata ve kaybedilen yakınlara olan hürmetten dolayı çeşme inşa etme geleneğinin ne kadar eski olduğunu hala kimse bilmiyor.

16.asırdan kalma bir belgede şöyle yazıyor: "Dünya hayatı, gökten akıttığımız suya benziyor ve bu su sayesinde topraktan insan ve hayvanların geçimini sağlayan bitkiler bitiyor".

Rodoplar'da hayata ilişkin çağdaş bir öyküde ise "Çeşme kurmamışsan, burada yaşamamışsın" diye kaydediliyor.

Çeşme kurmak için para bağışı yapmak ve çeşmeye su getirmek itibar işareti olarak yorumlanırmış ve çeşme yapmak da Müslüman ve Hıristiyanların hayatında büyük rol oynarmış. Çeşme inşa etmenin veya dere üzerinde köprü kurmanın dindar çocuklar yetiştirmek, bilgi sahibi olup birikimini başkalarına aktarmak veya mal varlığından fakirlere zekat vermeye eşit değerde olduğuna inanılıyormuş. Bunun dışında çeşme olan yerler her zaman sosyal hayatın merkezi olmuşlardır. Bugün İstanbul ve büyük Türk şehirlerinde çeşmeler mimari geleneğin bir parçası olarak kültürel mirasın ayrılmaz parçasıdır. Bazı çağdaş seyahatnamelerde sadece bir köyde 10'dan fazla olup Kırcaali bölgesinde belki çeşmelerin yüzlerce olduğu söyleniyor. 2013 yılında çıkan Momçilgrad (Mestanlı) Zeybekler Derneği Başkanı Metin Hasan'ın derlediği "Bulgaristan Doğu Rodoplar Bölgesinden Çeşmeler" adlı Türkçe kitapta yaklaşık 90 çeşme tasvir edilmiştir. Bu yılki 22 Mart Dünya Su Günü'nden itibaren KRIG Sanat Hareketi, gönüllülerden oluşan bir ekibiyle Kırcaali İlçesinde bulunan çeşmelerin ve onlarla ilgili hikayelerin tasvir edilmesi üzere bir yıllık araştırma başlattı. Bu girişimin başlangıcı olarak KRIG Sanat Galerisinde çeşmelere ilişkin bir sergi tanıtılıyor. Organizatörler, gazeteci Güner Şükrü'nün 70 çeşmeyi tanıtan "Çeşmeler-Ardino Bölgesinde Gelenekler" adlı fotoğraf sergisini tanıtıyorlar.

Bu girişim Ardino (Eğridere) Belediye Başkanı Resmi Murat tarafından teşvik edilmiştir ve fotoğraf sergisi Ardino'da müzede arşiv malzemesi olarak korunuyor. Bu serginin dışında KRIG Sanat Hareketi, Belediye Başkanı Hasan Azis'in girişimiyle gerçekleştirilen toplumsal destekle yeniden yapılandırılıp onarılan Kırcaali'deki Ayşe Molla Çeşme'ye ilişkin arşivlenmiş fotoğraf kareleri de göstermektedir.

KRIG Sanat Galerisinde "Çeşmeler-İyi ve Kötü Günde Su" başlığı altında hazırlanan sergide Dıjdovnitsa (Yağmurlar) köyünde 3 çeşmenin fotoğrafı ve onlarla ilgili yaşlıların anlattığı hikayeler de yer almaktadır. Bu çeşmeler 1940 yılında Murat Hasan'ın hayır için yaptığı çeşme ve "Aşardaki Çeşmeler" adında iki çeşmedir. Rivayetlere göre Aşardaki Çeşmelerin bulunduğu yerde yaklaşık 200 yıl önce köy kurulmuştur ve bu çeşmelerden akan su bugüne kadar hiç kurumamıştır. Ayrıca ziyaretçiler, Dıjdovnitsa köyünün merkezinde bulunan bağış kampanyası ile 1980 yılında resmi törenle açılışı yapılan köydeki en yeni çeşmenin metinler içeren fotoğraf kolajlarını görecekler.