Bulgaristan'daki Türklerin Özgür Sesi
Deliorman gazetesi - Sofya
14.07.1932 Sofya
16 Haziran 1932 Perşembe günü sabahı, Milli dertlerle pek yorgun bulunduğu bu fani dünyadan göçeden, Sofyada, Milli kongre başkanı BEKİR SITKI BEY bıraktığı eserleriyle namını ebedileştirmiştir. Bu sebepten, bu yaşayan ölünün özgeçmişi ve hayatını bulup öğrenmek Bulgaristan Türkü'nün en mühim saygı borcudur. Öğrenebildğim kısaca özgeçmişini "DELİORMAN" gazetesinin kıymetli sütunlarında umum Bulgaristan Ttürkleri'ne bildirmekle görevimi yapmaktan en büyük bir haz içinde çırpınmaktayım.
BEKİR SITKI BEY 48 yaşında, daha genç denecek çağda aramızdan ayrılmıştır.Babası, RODOPLARIN EĞRİDERE kasabasının Efendiler mahallesinden ălim sınıfına mensup BEKİR efendinin oğlu Mehmetemin Efendidir. Gerek Mehmetemin Efendi ve gerek onun babası ve babasının babası, hep milletine ilim sahasında hizmetleri olmuş muhterem şahıslardır. Bu sülălenin yetiştirdiği kıymetli çocuklarıyle pek muhteremdirler.
BEKİR SITKI'nın ANNESİ KAVALA'DANDIR, pek fakir bir ailedendir. Hălă hayattadır. KIRKLARELİ'NDE perişan bir halde bulunan annesinin başı ucundan bir dakika ayrılmıyan BEKİR SITKI BEY kalp sektesinden ölmüştür.
Babası Mehmetemin Efendi, MAKEDONYA'NIN PRAVİŞTE kasabasında müderris (profesör) bulunduğu zamanlarda evlenmiştir.
Merhum BEKİR SITKI BEY,PRAVİŞTE kasabasında doğmuştur . Baba tarafından RODOPLU, ana tarafın da MAKEDONYA'lı olan Merhum BEKİR SITKI ilk öğyrenimini PRAVİŞTE okullarında alıp, daha sonra medreseye yazılmıştır. İstanbul'da medrese tahsili gören BEKİR SITKI daha öyrenim çağında zekăsiyle, ruhundaki coşkun iradesi ve azmi ile herkesin nazar dikkatini celp etmiştir.Çeşitli sebeplerle daha Abdülhamit zamanında İstanbul'dan Kırım'a gitmeğe mecbur kalmıştır. Kırım'ın Bahçesaray kasabasında epeyce zaman firarda bulunmuştur Kırım'dan dönüşünde elăn Meşrutiyete muteakip henüz diplomasını (icazetname) almadığı halde PRAVİŞTE kasabasına müftü tayin edilmiştir. Daha sonra PRAVİŞTE'den İstanbul'a giderek şerikleriyle birlikte diploma (icazetname) almayı başarmıştır.
PRAVİŞTE'de müftü bulunduğu zamanlarda babasının hayırsever bir şahıs olduğunu ispat ederek kent(şehir) halkının hürmet ve muhabbetini kazanmıştır.
İradesindeki dirayetiyle BEKİR SITKI inceleme ve çalışkanlığı sayesinde bilgi ve becerisini az zamanda çoğaltmıştır. Merhumda yazılar yazma becerisi de fazladır. "DELİORMAN" gazetesindeki yazıları pek kıymetlidir. Şiirler yazmaya da yeteneği vardır. Bazı seçilmiş parçaları vardır.
Merhum BEKİR SITKI epeyce zaman PRAVİŞTE kasabasında müftülükte bulunduğu gibi, Balkan harbi'nde pek karışan durumlardan sonra GÜMÜLCİNE'ye (KOMOTİNİ) gelip orada BULGARİSTAN hükümeti tarafından GÜMÜLCİNE'ye müftü tayin edilerek Milletine pek büyük hizmetleri olmuştur. Oradaki güzel idaresi, dirayeti milli fedakărlığı herkesin gıbtasını celpetmiştir. Yunanlıların Batı Trakyayı istilăsına kadar GÜMÜLCİNE'de bulunmuştur, fakat GÜMÜLCİNE müftülüğünden bir ara, daha BULGARİSTAN zamanında RUSÇUK müftülüğüne gönderilmiştir. Kuzey BULGARİSTAN, bilhassa, TUNA boyu müslümanları BEKİR SITKI'yı o zamandan tanırlar.O günlerde BULGARİSTAN müslümanları Talimatname ve Nizamnamesinin düzenlenmesinde kurulan komisyonda FİLİBE müftüsü merhum SAADETİN EFENDİ ile ikisi üye idiler.
Aylarca SOFYA'da çalışarak meydana getirdikleri Nizamname milletin haklarına çok yararlıdır.
RUSÇUK müftülüğünden istifa eden Merhum BEKİR SITKI MAKEDONYA bankası müdürlüğüne atanarak yine, GÜMÜLCİNE'ye dönmüştür. İşte oradaki müdürlüğü zamanında Yunanlılar Batı Trakya'ya gelmişlerdir. BEKİR SITKI Batı Trakya'nın Muhtariyet idaresi uğrunda yaptığı siyasi mucadelelere, Batı Trakya Türkü'nün kalbinde ebediyyen unutulmayacak derin izler bırakmıştır.
BEKİR SITKI keskin zekă ve o nispette irade ve azmi ile ve O'na ait secaatiyle Batı Trakya Türkü'nün Yunanlılara teslim olmayacağını birkaç arkadaşı ile birlikte bütün medeni dünya'ya bildirerek bu zalimane kararı protesto etmişlerdir. GÜMÜLCİNE'nin Hümmetli köyünde Batı Trakya'nın Yunanlılara verildiği kararı medeni dünyaya protesto mahiyetinde bildirmek için yapılan umumi mitingi, mana ve önemi nekadar büyük olduğunu genç nesil, zaman geçtikçe daha etrafı takdir edecektir. Merhumun bu mücadelesindeki muvaffakiyetsizliği kendisini küçültme değil, bilăkis çok büyütmüştür. Fransızlar'ın Batı Trakya'yı tahliyesi ve Bulgarların Batı Trakya'dan çekilmesi ve bu suretle Batı Trakya'nın Yunanlılar tarafından alınması üzerine, ekaliyetlere (azınlıklara) hak vermekte Balkanlarda hattă bütün DÜNYA DEVLETLERİ arasında birinci denebilecek olan BULGARİSTANA firara mecbur kalmıştır.
O tamamen biliyorduki, BULGARİSTAN, onun milli sahada çalışmasına en elverişli bir memleketti. Nitekim de öyle oldu. O günden bugüne kadar BULGARİSTAN Türküne BEKİR SITKI pek çok hizmetler etmiştir.
GÜMÜLCİNE'den BULGARLARLA birlikte firar eden BEKİR SITKI PRAVİŞTE'nin KIRCAALİ kasabasına gelerek senelerce orada kamıştır. KIRCAALİ'de bulunduğu zamanlarda RODOP TÜRKLERİ'NE bir ŞAHESER hediye etmiştir, o da RODOP TÜRK OKULU'DUR.
Bulgaristan Rodoplarının merkezi sayılan KIRCAALİ'de mühim ve büyük bir ilim müessesine büyük ihtiyaç vardı. Bu ihtiyacı hemen geldiğinde sezen ve yerli halka da sezdirten BEKİR SITKI, büyük bir hamle ile bugün gözleri kamaştıran RODOP TÜRK OKULU'nun temellerini atmak ve andırmak şerefini omuzlarına almıştır. O, temelin atılmasına sebep olan merhum BEKİR SITKI, o müessesesi ile RODOP TÜRKLERİ arasında adını ebedileştirmiştir. O eşsiz eser, pek büyük eser olup değeri biçilemez!
Rodopların her köşesinden gelen TÜRK yavrularının ilim ocağı olan bu okulu RODOPLULAR, bu gün o büyük insan BEKİR SITKI'ya medyundurlar. Merhum BEKİR SITKI bir taraftan bu mühim müessesenin temellerini atmaya uğraşırken, diğer taraftan LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASININ imzalanması zamanına tesadüf eden pek nazik bir zamanda BULGAR ve TÜRK komiteleriyle birlikte ihtilăl ve isyan çıkartmak vesilesiyle İSKEÇE (KSANTİ) ve GÜMÜLCİNE'yi bombardıman etmek gibi pek yüksek bir görevi idare etmek büyüklüğünü göstererek pek sevdiği Batı Trakya'nın Yunanlılların elinden alınması hususuna dünyanın nazar dikkatini atıf etmesine çalışmış ve o ihtilăl komitesinin BULGARLARLA müştereken faal bir rol oynamasını idaresiyle teshil etmiştir.
RODOP TÜRK OKULU'nun temelleri atılırken diğer taraftan bu sahada da yaptığı hizmeti, büyük tarihi kıymeti olan yüksek bir mücadeledir.
BEKİR SITKI, 9 Haziran 1923 senesi devriminden sonra yapılan mebus seçimlerinde, bugüne kadar çok kavi siyasi bir kanaatle bağlandığı Liberal fırkası namına, baba tarafından EĞRİDERELİ (ARDİNO) bulunduğu ve ecdat yurdu saydığı EĞRİDERE'den namzetini koyarak BULGARİSTAN PARLAMENTOSU'NA mebus seçilmiştir.
Mebusluğu zamanında BEKİR SITKI, hükümet fırkasına muhalif cephede bulunduğu halde pek büyük bir feragatle çalışarak önemli hizmetler vermiştir. Merhum BEKİR SITKI, birinci dünya savaşından sonra BULGARİSTAN MEBUSLAR MECLİSİN'nde BULGARİSTAN Türklüğünü temsil eden en kıymetli mebuslarımızdandır.
BEKİR SITKI, bugün KIRKLARELİ'nde yaşamakta olan öğretmeni Atıf Efendi'nin kızı ile evlenmiş ve bu evlilikten bir kızı dünyaya gelmiştir.Kızı vefat etmiştir. Daha sonra bir kızı daha dünyaya gelmiştir ki, bu gün hayattadır.
En sonra BULGARİSTAN Türkünün varlık hamlelerinin en büyüğü sayılan 1929 yılında Sofya'da yapılan MİLLİ KONGRE'de, kongre başkanı ayrılıp pek büyük bir çalışmayla bu güne kadar çalışarak çok kuvvetli bir gençlik hareketinin uyanmasına sebep olmuştur ki, bu BEKİR SITKI'nın en büyük hizmetlerinden biri sayılmaktadır.
MİLLİ KONGRE kararlarının tatbik ve icra sahasına girmemesi o kadar ehemmiyetli degildir. Hakikatte MİLLİ KONGRE'nin yapılmasından sonra şuurlu bir gençlik hareketi doğması MİLLİ UYANIŞIMIZIN en yüksek safhasıdır.İşte BEKİR SITKI, bu şuurlu yükseliş hareketinin BULGARİSTAN Türkleri arasında nazımı olmakla tarif edilebilir.
Merhum BEKİR SITKI son zamanlarda bazı kara kalpliler tarafından tabiyetinde bulunduğumuz BULGARİSTAN hükümetinin şüphesini uyandıracak tarzda iftiralar ve jurnallara măruz kalmıştır. Halbuki hakikatte kendisi her çeşit aşırılıktan uzak, pek mutevazi bir vatandaş gibi geniş BULGAR kanunlarından TÜRK HALKI'NIN çalışmaktan başka hiç bir kabahati olmayan bir şahsiyetti. Kendisi RODOPLU olması dolayısiyle tabası bulunduğu BULGARİSTAN'a her sahada ferd muhabbeti ve sadakati olduğu şüphesizdi.
Ailesinin oturmakta bulundukları ANAVATAN'IN KIRKLARELİ kasabasında annesinin hastalığı üzerine, bundan sekiz ay evvel ANAVATAN'a giderek ansızın kalp sektesinden ailesi kucağında ebediyyen aramızdan ayrılmak üzere dünyaya gözlerini kapamıştır.
BEKİR SITKI'nın ÖLÜMÜ BULGARİSTAN TÜRKLERİ için boşluğu doldurulamayacak derecede büyükytür, hazindir. Bu sebepten, BULGARİSTAN TÜRK'Ü tăziye ve teselliye muhtaçtır. Bir nebze özgeçmişinden bahsettiğim merhum BEKİR SITKI ULU TANRIDAN gani gani rahmetler diler ve onun muazzez ruhi varlığı karşısında BULGARİSTAN TÜRKÜ'nün hürmetle eğilmeleri, görevlerinin en birincilerinden olduğunu hatırlatmakla TÜM BULGARİSTAN TÜRKLERİ'NE taziyelerimi sunarım.
AHMET RAFET
"DELİORMAN" gazetesi 14.07.1932
SOFYA s. 2 ve 3 den
Sofya'da "DELİORMAN" gazetesi idarehanesine
MATEM
Gazetenizin iç sahifesinde yazmış olduğunuz pek acıklı haberi biz İslimye (Sliven) Türkleri ve Turancıları okuduğumuzda, hayatının sonuna kadar, BULGARİSTAN TÜRKLERİ'NİN hayatı ve ilerlemesi için çalışan BEKİR SITKI Ağabeyimizi aramızdan ayrılıp ölmesi bizi çok ağlattı. Biz turancı kardeşler bu çalışkan ağabeyimiz için matemdeyiz!
SİZ SAĞOLUNUZ!
İSLİMYE (SLİVEN) "TURAN" CEMİYETİ
06 TEMMUZ 1932 s.
Başkan : M. CEMAL
Kătip : MESTAN APTİ
İSLİMYE (SLİVEN)
RBG
P.S. BEKİR SITKI PRAVİŞTEVİ - 1884 - 1932 s.
RUHUN ŞAD OLSUN!
|
|
||||||||||||||||
|
