Bulgaristan'daki Türklerin Özgür Sesi
Bulgaristan'da Sosyalist Rejiminin devrilmesi ve Demokrasiye geçişinde ilk serbest seçim olarak 10 Haziran 1990 yılında 7.Büyük Millet Meclisi seçimi düzenlendi. 2Ekim 1990 tarihine kadar çalışan Meclis Bulgaristan'ın yeni Anayasasını kabul etti. Bu seçimde ilk olarak Bulgaristan Türklerini temsilen katılan Hak ve Özgürlükler Hareketi oyların %5, 75 alarak 23 milletvekili çıkartmıştı.
13 Ekim 1991 yılında yapılan ilk Genel Seçimlerde 36.Millet Meclisi kuruldu. (4 Kasım 1991 - 17 Ekim 1994).
- İlk Millet Meclisine üç siyasi parti girebildi.
Demokratik Güçler Birliği - 1 903 567 oy alarak, 110 koltuk kazandı.
Bulgaristan Sosyalist Partisi - 1 836 050 oy alıp, 106 milletvekili elde etti.
Hak ve Özgürlükler Hareketi - 418 168 oyla, 24 milletvekili kazandı.
- Demokrasi döneminin ilk Başbakanı 8 Kasım 1991yılında Filip Dimitrov seçildi. Hak ve Özgürlükler Hareketi'nin desteğini çekmesi sonucu, mecliste güvenoyu kaybederek 30 Aralık 1992 yılında istifa etti. 30 Aralık 1992 yılında Parlamento Lüben Berov Başkanlığında yeni bir hükümet seçti. 17 Ekim 1994 tarihinde Berov hükümeti Parlamentodan destek görmediğinden dolayı istifa etmek zorunda kaldı. Yeni Genel Seçimlerin tarihi belirlendikten sonra geçici Başbakan Reneta İncova oldu.
18 Aralık 1994 tarihinde yapılan Erken Genel Seçimlerinden sonra oluşan 37. Millet Meclisi ülkenin girmiş olduğu derin kriz nedeniyle zamanından önce dağıldı (12 Ocak 1995 - 13 Şubat 1997).
- Seçim sonuçları şöyleydi:
Bulgaristan Sosyalist Partisi - 2 262 943 oyla, 125 koltuk kazandı.
Demokratik Güçler Birliği - 1 260 374 oy alıp, 69 milletvekili elde etti.
Halk Birliği partisi - 338 478 oy alıp, 18 milletvekili elde etti.
Hak ve Özgürlükler Hareketi - 283 894 oyla, 17 milletvekiliyle parlamentoya girdi.
Bulgar Biznes Blok'u - 245 849 oyla, 11 milletvekili çıkarttı.
25 Ocak 1995 tarihinde Başbakan seçilen Jan Videnov 13 Şubat 1997 tarihinde istifa ederek, yerine geçici olarak Sofya Belediye Başkanı olan Stefan Sofiyanski tayin edildi.
19 Nisan 1997 tarihinde yapılan Erken Genel Seçimleri sonucunda 38.Millet Meclisi kuruldu (7 Mayıs 1997 - 19 Nisan 2001).
- Seçim sonuçları da şöyleydi:
Birleşik Demokratik Güçler koalisyonu - 2 223 714 oy alarak, 137 koltuk kazandı.
Demokratik Sol Parti - 939 308 oyla, 58 milletvekili elde etmişti.
Hak ve Özgürlükler Hareketi'nin içinde bulunduğu Ulusal Kurtuluş için Birlik Koalisyonu - 323 429 oy alıp, 19 milletvekili çıkarttı.
Bulgaristan Avrupa Sol Partisi - 234 058 oyla, 14 milletvekili çıkarttı.
Bulgar Biznes Blok'u da - 209 796 oy kazanıp, 12 milletvekili kazandı.
21 Mayıs 1997 tarihinde Başbakan seçilen İvan Kostov 24 Temmuz 2001 tarihine kadar 4 yıllık görev süresini tamamlayan ilk Başbakan oldu.
17 Haziran 2001 tarihinde yapılan Genel Seçimlerden sonra 39. Millet Meclisi kuruldu (5 Temmuz 2001 - 17 Haziran 2005).
- Seçim sonuçları şöyleydi:
Simeon Ulusal Hareketi - 1 952 513 oy alıp, 120 koltuğa sahip oldu.
Birleşik Demokratik Güçler Koalisyonu - 830 338 oy kazanarak, 51 milletvekili çıkarttı.
Bulgaristan için Koalisyon - 783 372 oyla, 48 milletvekiliyle parlamentodaydı.
Hak ve Özgürlükler Hareketi - 340 395 oy kazanıp, 21 milletvekili çıkarttı.
HÖH partisinin de yer aldığı koalisyon hükümeti olarak 24 Temmuz 2001 tarihinde Başbakan Simeon Sakskoburgotski seçildi.
17 Ağustos 2005 tarihine kadar görevde kalan Başbakan Sakskoburgotski 4 yıllık görev süresini dolduran ikinci Başbakan oldu.
25 Haziran 2005 yapılan Genel Seçimlerde 40.Millet Meclisi kuruldu (11 Temmuz 2005 - 25 Haziran 2009).
- Seçim sonuçları şöyleydi:
Bulgaristan için Koalisyon - 1 129 196 oyla, 82 milletvekili çıkartmayı başardı.
Simeon Ulusal Hareketi - 725 314 oy alıp, 53 koltuğa sahip oldu.
Hak ve Özgürlükler Hareketi - 467 400 oy kazanıp, milletvekillerinin sayısını 34'e yükseltti.
Ataka partisi - 296 848 oyla, 21 milletvekili çıkarttı.
Birleşik Demokratik Güçler partisi - 280 313 oyla, 20 koltuğun sahibi oldu.
Güçlü Bulgaristan için Demokratlar - 234 788 oy alıp, 17 milletvekili elde etti.
Bulgar Halk Birliği - 189 268 oyla, 13 milletvekili çıkarttı.
Hak ve Özgürlükler Hareketi'nin de içinde bulunduğu Bulgaristan Sosyalist partisi ve Simeon Ulusal Hareketi ile yapılan koalisyon hükümetinin Başbakanı Sergey Stanişev 17 Ağustos 2005 tarihinde seçildi. 4 yıllık görev süresini tamamlayan Stanişev hükümeti 27 Temmuz 2009 yılında son buldu.
Bu koalisyon hükümeti sırasında 1 Ocak 2007 tarihinde Bulgaristan Avrupa Birliğine tam üye oldu.
05 Temmuz 2009 tarihinde yapılan Genel Seçimlerde 41.Millet Meclisi kuruldu (14 Haziran 2009 - 11 Mart 2013).
Bulgaristan vatandaşları 18 partiden, 4 bin 652 milletvekili adayı arasından seçim yapmak üzere 11 bin 400 seçim sandığında oy kullandı.
Yurtdışına kurulan toplam 259 seçim merkezinden 123 tanesi Türkiye'de bulunuyordu.
- Katılım oranın yüzde 60,2 olduğu seçimde birinciliği yüzde 39,71 oy oranıyla Sofya Belediye Başkanı Boyko Borisov'un fahri liderliğini yaptığı GERB partisi elde etti. GERB parlamentoda 117 milletvekiliyle temsil etti.
Seçimde büyük bir oy kaybına uğrayan iktidardaki Bulgaristan Sosyalist Partisi (BSP), oyların yüzde 17,7'sini alarak parlamentoda 40 koltuk kazandı.
Üyelerinin çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi (DPS-HÖH) büyük bir başarı göstererek, yüzde 14,46 oranında oy aldı.
HÖH, hem ülkedeki üçüncü büyük siyasi güç olma durumunu korudu, hem de milletvekili sayısını 37'e çıkararak ülkenin en köklü siyasal partisi olan BSP ile neredeyse eşit konuma geldi.
Ataka Partisi oyların 395 707 alarak, 21 milletvekili kazandı.
Mavi Koalisyon 15, Düzen, Hukuk ve Adalet ise 10 milletvekili çıkarttı.
- Yeni parlamentoda altı siyasi grup yer aldı. Bunlar - GERB, Bulgaristan İçin Koalisyon, Hak ve Özgürlükler Hareketi, Ataka, Mavi Kolaisyon ve Düzen, Kanun ve Adalet partisi idi. Simeon Sakskoburgotski'nin partisi barajı aşamayarak Parlamentoya giremedi.
- Parlamento seçimini kazanan GERB partisinin fahri başkanı, Sofya Belediye Başkanı Boyko Borisov'un kurduğu 16 bakandan oluşan yeni Bulgaristan hükümeti parlamentoda güvenoyu aldı.
- Muhalefetteki Bulgaristan Sosyalist Partisi (BSP) ve üyelerinin çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) milletvekilleri, yeni hükümete destek vermedi.
27 Temmuz 2009 yılında GERB hükümetinin Başbakanı olarak seçilen Boyko Borisov Şubat ayında başlayan protestolar sonucunda 20 Şubat 2013 tarihinde istifa etti. Geçici olarak Marin Raykov Başbakan olarak tayin edildi.
Boyko Borisov hükümetinin 20 Şubat'ta istifa etmesi üzerine Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev parlamentoyu feshederek, erken seçimi hazırlayacak geçici kabineyi kurdu ve 12 Mayıs 2013 yılına seçim tarihi belirledi. Sofya'nın güneybatısındaki Kostinbrod şehrinde dün düzenlenen operasyonda, seçim pusulalarını basan Multiprint şirketinin tesislerinde 25 milletvekili çıkarabilecek 350 bin sahte pusulaya el koyuldu.
- Oyların dağılımı ise şöyleydi:
GERB yüzde 30,50, BSP yüzde 26,61, HÖH yüzde 11,29 ve Ataka yüzde 7,30.
Resmi seçim sonuçlarının açıklanması, yurt dışından gelen oyların dağılımının beklenmesi yüzünden gecikti. Merkez Seçim Komisyonu, yurt dışında kullanılan oyların yüzde 49,14'ü HÖH, yüzde 20,80'i GERB, yüzde 4,43'ü BSP ve yüzde 2,79'sinin Ataka partisine verildiğini kaydetti. Bulgaristan'daki Türk ve Müslümanların oylarına talip olan, HÖH'nden ayrılan milletvekilleri Korman İsmailov ve Kazım Dal'ın kurduğu Hürriyet ve Şeref Halk Partisi (HŞHP), oyların sadece yüzde 1.631'ini alarak parlamento dışında kaldı.
- Alınan oylara göre partilerin Milletvekili sayısı şöyleydi:
GERB - 97
BSP - 84
HÖH - 36
ATAKA - 23
- Borisov'un lideri olduğu merkez sağdaki GERB partisi seçimlerde en çok oy olan parti olmuş, ancak tek başına hükümet kurmaya yetecek çoğunluğu elde edememişti ve seçim yasasının ihlal edildiği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesine seçimlerin iptalini istedi. Anayasa Mahkemesi bu isteği reddetti.
- Düzen Meşruiyet ve Güvenlik (RZS) adlı partinin lideri Yane Yanev, Türkiye'deki oyların iptalini istedi ve "Sofya'da Türk Milletvekilleri Olmasın" başlığı altında bir imza kampanyası düzenledi.
- Hükümeti kurma görevi Plamen Oreşarski'ye verildi. Teknokrat Hükümetini, Sosyalist Partisiyle Hak ve Özgürlükler Hareketi destekledi. Milliyetçi Ataka partisinin ise dışarıdan destek verdi. 42. Millet Meclisi tarafından yeni hükümet onaylandı. Hükümet BSP'den 84 ve HÖH partisinden verilen 36 oyla güvenoyu aldı. GERB partisinden 97 milletvekili hayır derken, Ataka'dan 23 milletvekili ise çekimser kaldı.
- Plamen Oreşarski kimdir?
1960 doğumlu olan Plemen Oreşarski mali uzman olarak siyasete atıldı. 1997-2001 döneminde Demoktrat Güçler Birliği hükümetinde maliye bakan yardımcılığını yaptı. 2005'te üçlü koalisyon hükümetinde maliye bakanı oldu. Oreşarski, evli ve bir çocuk babası.
- Bulgaristan'da 25 Mayıs 2014 tarihinde yapılan Avrupa Parlamento (AP) seçimlerinden sonra erken seçim konusu yeniden gündeme geldi. İktidardaki koalisyonun ortağı olan, üyelerinin çoğunluğu Türklerden oluşan Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) lideri Lütfi Mestan, ülkenin yılsonuna (30 Kasım veya 7 Aralık'ta) kadar Erken Parlamento Seçimlerine gitmesini talep etti.
- Hükümetin ayakta kalmakta zorlandığı Bulgaristan'da iktidarda bulunan Sosyalist Partisi, erken seçim çağrılarını kabul etti. Stanişev, gelecek yılın bütçesini yeni parlamentonun onaylaması gerektiğini söyledi.
- Bulgaristan Sosyalist Partisi (BSP) Başkanı Sergey Stanişev'in zorunlu seçim fikrini kabul etmeyen HÖH lideri Lütfi Mestan'a karşılık, BSP temsilcisi 7 milletvekilinin, 41. Millet Meclisi'nde kabul edilen asimilasyon politikalarını kınama bildirisinin iptal edilmesini ısrar eden Ataka partisinin teklifine destek verdi.
- AP seçiminin ardından Bulgaristan'da iktidarı oluşturan ve muhalefette bulunan tüm partiler erken seçime "evet" dedi.
Demokrasi dönemindeki Parlamento seçimlerinin en çalkantılı dönemi 2013-2014 yılları oldu. Bulgaristan siyasi kriz eşiğine geldi. Bir taraf Erken Genel Seçime gidilmesini istiyor, diğer taraf gidilirse, seçimlerin zorunlu yapılmasını ısrar ederek Bulgarlaştırma sürecini kınama bildirisinin iptaline ilişkin destek veriyor.
Avrupa Parlamentosu seçiminin ardından yılsonuna kadar yapılması planlanan Parlamento seçimlerine hazırlıklar tüm hızla devam ediyor.
Bu yılsonuna kadar düzenlenecek olan Parlamento ve tam bir yıl sonra yapılacak Yerel seçimlerin sonuçları tüm Bulgaristan vatandaşlarına hayırlı olması dileğiyle.
|
|
||||||||||||||||
|
