Suriye'nin Bayırbucak bölgesinde, Türkiye sınırı yakınında SU-24 tipi Rus savaş uçağı, Türk Hava Sahasını ihlal ettiği gerekçesiyle angajman kuralları çerçevesinde vurularak düşürüldü. 5 dakika içinde 10 kez uyarılan uçağın düşürülmesi dünya gündeminde geniş yankı buldu. Düşürülen savaş uçağı ile ilgili haberler Bulgaristan basınında da yerini buldu. İşte bazı başlıklar:
- 24chasa.bg: "Düşürülen SU-24 tipi savaş uçağı yüzünden Rusya ve Türkiye savaş öncesinde";
- btv.bg: "Rusya artık Türk meyve ve sebzesini istemiyor", "Rusya, Türkiye'den karanfil ithalatını yasakladı";
- money.bg: "Rusya'nın Türkiye ile ilişkilerini kesmemesinin 10 milyar nedeni", "Rusya ve Türkiye arasındaki ekonomik savaşın en büyük kaybedenleri... Rusya ve Türkiye";
- investor.bg: "Putin: Düşürülen SU-24 tipi uçağın ardından Rus-Türk ilişkilerinde trajik sonuçlar doğuracak", "Kral, Sultan'a karşı, ya da geçmişe dönüş";
- mediapool.bg: "Rusya, Türkiye ile arasındaki vizesiz rejimi askıya alıyor";
- dir.bg: "Türkiye düşürülen uçakla Rusya'ya özür dilemeyi reddediyor";
- dnes.bg: "Türkiye, Rusya ile görüşmeler için hazır, ancak özür- yok", "Düşürülen Rus Uçağının Sağ Kurtulan Pilotu: Uyarı Yapılmadı", "Putin arkadan vurulduğu için Türkiye'den özür bekliyor. Ankara Rusya ile ilişkileri bilinçli bir çıkmaza sürüklüyor";
- novinite.bg: " Athos Dağı'ndan bir rahip: Rusya dünya haritasında Türkiye'yi silecek", "Rusya ve Türkiye arasında askeri çatışma olabilir mi?";
- blitz.bg: "Tarihçi Pavel Pryanikov, 1877-1878 Rus-Türk savaşının nasıl sonlandığını hatırlattı.";
- offnews.bg: "Rusya: Türkler pusu kurarak Rus uçağını bekliyordu";
Bulgaristan basını olayı böyle yansıttı. Ancak siyasetçilerin görüşüne bir bakalım:
Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov, Rusya'nın Türk hava sahasının ihlali nedeniyle düşürülen Rus savaş uçağını, şu sözlerle değerlendirdi: "NATO üyesi olan Türkiye, Rusya ile ihtilaf olduğu takdirde, bu olumlu, iyi ve hoş sonuçlar vermez."
Standart gazetesinde yaptığı açıklamada Ulusal Tarih Müzesi Müdürü Prof. Bojidar Dimitrov ise Rusların yakın zamanda en az iki Türk uçağını imha edeceğine bahse girdiğini açıkladı. Rus uçağının düşürülmesinin ardından iki bahse girdiğini açıklayan Dimitrov, ilk bahsini kazandığını belirtti. İlk bahsinin Türkmenlerin yaşadığı Bayırbucak bölgesinin yeryüzünden kaybolacağı olduğunu belirtti. 13 Aralık 2013 tarihinde "Merhaba Bulgaristan" programına konuk olan Bojidar Dimitrov, "Türkiye film ve kitaplarına yılda 1,8 milyar avro verip imparatorluğunu geri istiyor" demişti.
AB milletvekili ve Sansürsüz Bulgaristan partisi lideri Nikolay Barekov'dan, düşürülen uçakla ilgili sert tepki geldi. Barekov, bu olayla ilgili üyelerin çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu HÖH partisinin duruşunu rezalet olarak nitelendirdi. Barekova göre Bulgar hükümetin duyarsızlığı da rezaletin ta kendisidir. HÖH'ün olay ile ilgili tutumu şöyledir: "Yadsınamaz bir gerçek ki son ayda Rusya Hava Kuvvetleri, Türkiye Cumhuriyeti'nin hava sahasını birçok kez ihlal etti. NATO'nun Rusya ile Türkiye arasındaki gerilen ilişkilerin yatıştırılması ve siyasi diyaloğa geri dönülmesi çağrısını destekliyoruz."
Barekov, Bulgaristan'ın Rusya'ya vizeyi kaldırması çağrısında bulunarak, geçen yıl 2 milyondan fazla Rus turistinin Bulgaristan yerine Türkiye'ye tatile gittiğini ve Türkiye'den Rus pazarına yıllık 6,5 milyar avro tekstil ve başka mal ihracatı yapıldığının altını çizdi. Nikolay Barekov, bu durumun Bulgaristan'ın ekonomisine bir umut olabileceğine kanaat getirerek, "Bulgaristan'ın bu pazarlara yeniden sahip olma şansı var, ancak güçlü ve değerli bakanlara sahip olma şansı yoktur" diye ifade etti. Milletvekili Barekov, "Avrupa neden Rusya'yı cezalandırarak, aynı zamanda Erdoğan'ı okşuyor? Rusya'ya ve Avrupa'ya uzanan gazına köprü olmamızın tam zamanıdır" dedi.
T.C. Sofya Büyükelçiliğin karşısında toplanan yaklaşık 200 kişiye hitaben konuşan ATAKA partisi lideri Volen Siderov, Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov'un Başbakan Ahmet Davutoğlu ile sürdürdüğü dostane diyaloğu eleştirerek, Bulgar hükümetinin ABD ve Türkiye büyükelçiliklerinin talimatlarına göre hareket ettiğini öne sürdü. Siderov, Bulgaristan'ın NATO ve ABD sömürgesi olduğunu, ülkenin Rusya'nın etki alanına dönmesi gerektiğini savundu. Protestoya katılan parti taraftarlarının Rusya, Suriye ve Bulgaristan bayrağı açması dikkati çekti.
24 Kasım 2015 tarihinde yaşananlara Putin'in ilk yorumu "Sırtımızdan haince bıçaklandık" oldu. Ancak biraz geriye dönerek 1 Aralık 1983 tarihinde yaşananları bir gözden geçirelim. 1 Eylül 1983 günü dünya büyük bir şok yaşadı. Rusya hava sahasına izinsiz girdi diye sivil yolcu uçağını düşürmüştü. Soğuk Savaşın en hararetli günlerinde, Amerika'nın New York şehrinden havalanan ve Güney Kore'nin başkenti Seul'a hareket eden Güney Kore yolcu uçağı, o zamanki Sovyet Rusya tarafından düşürüldü. İçinde mürettebatı dahil 269 kişinin hayatını kaybettiği vahim olayın ardından dünya şoka girmiş ve Rusya'ya karşı büyük bir tepki toplanmış, ancak ardından unutulmuştur. Olayın ardından Rus Dışişleri Bakanı "O uçak bir daha gelse bir daha düşürürüz" tarzı bir açıklama yapmıştır. Rusların sınır ihlali konusundaki tavrı bu olayla net bir şekilde anlaşılıyor.
"Rus savaş uçağının Türk hava sahasını sadece 17 saniye ihlal etti, düşürülmesine ne gerek var" diyenlere 1 Eylül 1983 tarihini hatırlatmak gerek.
Her iki tarihteki yaşananları deyim ile anlatmak gerekirse ortaya şöyle bir tablo çıkar: Sizinki can da, bizimki patlıcan mı?
Sizinki hava sahası da, bizimki futbol sahası mı?